Pierwiosnek lekarski

Wieloletnia roślina zielna nie przekracza 30 cm wysokości, o pędach kwiatostanowych wełnistych, owłosionych. Wszystkie liście zebrane są w różyczkę, jajowate lub okrągłe, nieco pomarszczone, zwężające się w ogonek, krótko owłosione. Długie kwiaty z żółtą rurką zebrane są na szczycie pędu w baldaszek. W gardzieli kwiatu pomarańczowy pierścień. Występuje w dąbrowach, prześwietlonych gradach, na polanach leśnych, na brzegach lasów, na ciepłych słonecznych zboczach.  Gatunek nie zbyt częsty, objęty ochroną. Zbiór ze stanowisk naturalnych jest zabroniony, surowiec pozyskuje się z uprawy. Surowcem jest korzeń i kwiat. W korzeniach jest dużo saponin, glikozydy fenolowe, garbniki, goryczki, olejek eteryczny, cukry, sole mineralne i dużo Wit C. Oba surowce działają wykrztuśnie i moczopędne. Stosuje się je w postaci naparów lub nalewek przy schorzeniach dróg oddechowych, bronchitach, zapaleniu płuc. Zmniejszają nasilenie, częstość i bolesność ataków kaszlu, upłynniają śluz zalegający gardle, krtani i oskrzelach, co ułatwia jego usuwanie.  Działają przeciwskurczowo  i przeciwzapalnie. Stosuje się je także przy bólach głowy, grypie u dorosłych i dzieci. Napar: 6 g sproszkowanych korzeni zalać 2/3 szklanki wrzątku. Po 10 min przecedzić. Przyjmować po 1 łyżce co 2-3 godziny.